| BAŞVURU SAHİBİ: Sis Tarım Halk Sağlığı Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi, İHALEYİ YAPAN İDARE: Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı, BAŞVURUYA KONU İHALE: 2022/41868 İhale Kayıt Numaralı “Bursa Büyükşehir Belediyesi Mücavir Alan İçinde 17 İlçede Vektör Mücadelesi Biyosidal Ürün Alım İşi” İhalesi KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 01.03.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bursa Büyükşehir Belediyesi Mücavir Alan İçinde 17 İlçede Vektör Mücadelesi Biyosidal Ürün Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Sis Tarım Halk Sağlığı Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin 25.03.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.03.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.04.2022 tarih ve 17331 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.04.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Başvuruya ilişkin olarak 2022/367 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir. KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi. İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin 11’inci kısmı için teklif ettikleri bedelin yaklaşık maliyetin %7,40 altında olmasına rağmen idarece yeterli kırım olmadığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu, bu bağlamda idarenin bahse konu kısma ilişkin ihaleyi iptal etmeden önce yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen herhangi bir husus olup olmadığını sorgulaması gerektiği, özellikle ihale konusu iş için gerekli olan işçilik ve biyosidal ürün girdileri ile amortisman ve demirbaş giderlerinin yaklaşık maliyete dahil edilip edilmediğinin, dahil edildi ise piyasa şartlarını ve ekonomik şartları karşılayıp karşılamadığının tespit edilmesi gerektiği, yaklaşık maliyetin gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmesi yerine güncelleme yapılarak ihale sürecinin devam edilebileceği iddialarına yer verilmiştir. Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. 1) Başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak: 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur….” hükmü, Anılan Kanun’un “İhale saatinden önce ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 16’ncı maddesinde “İdarenin gerekli gördüğü veya ihale dokümanında yer alan belgelerde ihalenin yapılmasına engel olan ve düzeltilmesi mümkün bulunmayan hususların bulunduğunun tespit edildiği hallerde ihale saatinden önce ihale iptal edilebilir. Bu durumda, iptal nedeni belirtilmek suretiyle ihalenin iptal edildiği isteklilere hemen ilân edilerek duyurulur. Bu aşamaya kadar teklif vermiş olanlara ihalenin iptal edildiği ayrıca tebliğ edilir. İhalenin iptal edilmesi halinde, verilmiş olan bütün teklifler reddedilmiş sayılır ve bu teklifler açılmaksızın isteklilere iade edilir. İhalenin iptal edilmesi nedeniyle isteklilerce idareden herhangi bir hak talebinde bulunulamaz. İhalenin iptal edilmesi durumunda, iptal nedenleri gözden geçirilerek yeniden ihaleye çıkılabilir.” hükmü, Aynı Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’ncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. (Değişik son cümle: 30/7/2003-4964/24 md.) Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ihale konusu malın KDV hariç olmak üzere yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. … (3) İhale konusu alımın bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır. ….” hükmü yer almaktadır. Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kısmi tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 16.4’üncü maddesinde “16.4.1. İhalelerde, ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, kısmi teklif verilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, kısmi teklif verilebilen ihalelerde isteklilerce her bir iş kısmına ayrı ayrı teklif vermek suretiyle işin tamamına teklif verilebileceği gibi, ihale dokümanında belirtilen kısımlardan bazılarına da teklif verilebilecektir. 16.4.2. Kısmi teklif verilmesine imkân tanınan ihalede; aday veya isteklinin yeterlik değerlendirmesi, başvuruda bulunduğu veya teklif verdiği her bir kısım için ayrı ayrı yapılacaktır. İstekli, teklif ettiği kalemlerin/kısımların toplam bedeli üzerinden geçici teminat sunacaktır. Ancak isteklinin teklif verdiği kısımlardan birinde veya birkaçında, geçici teminatının gelir kaydedilmesi gereken hallerden biri ortaya çıktığında, ilgili kısım veya kısımlara ilişkin teklif fiyatları esas alınarak gelir kaydedilecek geçici teminat tutarı belirlenecektir…” açıklaması yer almaktadır. İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın; a) Adı: Bursa Büyükşehir Belediyesi Mücavir Alan İçinde 17 İlçede Vektör Mücadelesi Biyosidal Ürün Alım İşi b) Türü: Mal alımı c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır. … e) Miktarı: 20 kısım da Vektör Mücadelesi Biyosidal Ürün Alım İşi Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: Bursa Büyükşehir Belediyesi Veteriner Hizmetleri Şube Müdürlüğüne teslim edecektir.” düzenlemesi, Aynı Şartname’nin “İhale saatinden önce ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 15’inci maddesinde “15.1. İdare tarafından gerekli görülen veya ihale dokümanında yer alan belgelerde ihalenin yapılmasına engel olan ve düzeltilmesi mümkün bulunmayan hususların tespit edildiği hallerde, ihale saatinden önce ihale iptal edilebilir. 15.2. Bu durumda, iptal nedeni belirtilmek suretiyle ihalenin iptal edildiği ilan edilerek duyurulur. Bu aşamaya kadar teklif vermiş olanlara ihalenin iptal edildiği ayrıca tebliğ edilir. 15.3. İhalenin iptal edilmesi halinde, verilmiş olan bütün teklifler reddedilmiş sayılır ve e-teklifler açılmaksızın bunlara ilişkin e-anahtarlar ile birlikte, idare tafından EKAP üzerinden silinir. 15.4. İhalenin iptal edilmesi nedeniyle isteklilerce İdareden herhangi bir hak talebinde bulunulamaz.” düzenlemesi, Anılan Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir. 20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 20’dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir; 20 Kısım” düzenlemesi, Aynı Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. 34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi yer almaktadır. Başvuru konusu ihalenin “Bursa Büyükşehir Belediyesi Mücavir Alan İçinde 17 İlçede Vektör Mücadelesi Biyosidal Ürün Alım İşi” olduğu, 01.03.2022 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin 20 kısımdan oluştuğu, şikâyete konu 11’inci kısıma 2 istekli tarafından teklif verildiği, 17.03.2022 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile anılan kısımda Envirotek Çevre Sağ. Tic. A.Ş.nin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin başvuru sahibi Sis Tarım Halk Sağ. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. uhdesinde bırakıldığı, Daha sonra anılan ihale komisyonu kararının ihale yetkilisine sunulduğu, ihale yetkilisi tarafından “2022/41868 ihale kayıt no’lu “Bursa Büyükşehir Belediyesi Mücavir Alan İçinde 17 İlçede Vektör Mücadelesi Biyosidal Ürün Alım İşi” ihalesi 20 kısımda ihale edilmiştir. 4734 sayılı İhale Kanunun ‘Temel İlkeler’ başlıklı 5. maddesinde, “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükümleri yer almaktadır. Yukarıda belirtilen hükümler doğrultusunda; Belediyemiz, kaynakların verimli kullanılmasını ve ihtiyaçların uygun şartlarla karşılanmasını sağlamakla sorumludur. İhalenin 11. kısmında teklif veren iki adet istekli bulunduğu, bir isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu ve yaklaşık maliyetin altında olup, geçerli olan diğer teklifte de yeterli kırımın yapılmadığı tespit edilmiştir. Teknik Şartname’de değişiklikler yapılması ve ihaleye teklif veren istekli sayısını artırmak hedeflenmiştir. Bundan dolayı, ihalenin 11. kısmının iptal edilmesine karar verilmiştir.” ifadelerine yer verilerek ihalenin iptal edildiği görülmüştür. İptal gerekçesi ile sınırlı olarak yapılan incelemede, idare tarafından ihalenin şikâyete konu kısmının yaklaşık maliyetinin 1.350.000,00 TL olarak belirlendiği, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olan başvuru sahibine ait teklif bedelinin 1.250.000,00 TL olduğu, yaklaşık maliyet ile anılan istekliye ait teklif bedeli arasında 100.000,00 TL fark olduğu, bu tutarın yaklaşık maliyetin %7,41’ine tekabül ettiği, diğer bir deyişle anılan isteklinin teklif bedelinin yaklaşık maliyetin %92,59’u oranında olduğu tespit edilmiştir. Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre ihalenin iptali hususunda gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle ihale komisyonlarına ve dolayısıyla idarelere takdir yetkisi tanındığı, ancak bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, idareye tanınan bu takdir yetkisinin mevzuat çerçevesinde, eşitlik ilkesine uygun şekilde, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanılması, tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin açıkça ortaya konulması ve ihalede oluşan durumun da dikkate alınarak Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler çerçevesinde karar verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Yapılan tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda, incelenen ihalede 19 adet doküman indirildiği, şikâyete konu ihalenin 11’inci kısmına iki istekli tarafından teklif sunulduğu, tekliflerden birinin ihale komisyonu kararı ile yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle, başvuru sahibinin teklifinin ise ihale yetkilisince yaklaşık maliyetin altında olmakla beraber yaklaşık maliyete göre indirim oranının yeterli olmadığı tespitiyle reddedildiği ve Teknik Şartname’de değişiklikler yapılması ve ihaleye teklif veren istekli sayısını artırmak hedefine vurgu yapılarak ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır. Bu çerçevede, şikâyete konu kısımda yaklaşık maliyetin altında tek geçerli teklif kalmasının rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği, ihalenin 11’inci kısmında ihale yetkilince yaklaşık maliyetin altındaki geçerli teklifin hangi oranda düşük olması halinde kaynakların verimli kullanılması ilkesinin sağlanacağına yönelik belirlemenin somut değerlendirmeden ziyade sübjektif bir değerlendirme niteliğinde olduğu değerlendirildiğinden bahse konu kısmın iptal edilmesinin uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Diğer taraftan şikâyete konu ihalenin Teknik Şartname düzenlemelerine yönelik 07.03.2022 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusu yapan Vekontek Sağlık A.Ş.nin iddialarının incelenmesi amacıyla akademik bir kuruluştan 13.05.2022 tarihli ve E.2022/8591 sayılı Kurum yazısı ile teknik görüş istenilmiş olup, söz konusu yazıya istinaden gönderilen 20.06.2022 tarihli ve 550838 sayılı teknik görüş doğrultusunda alınan 29.06.2022 tarihli ve 2022/UM.II-770 sayılı Kurul kararı ile ihalenin iptal edildiği görülmüştür. Netice itibarıyla ihalenin 11’inci kısmına ilişkin iptali kararının iptaline yönünde tesis edilecek düzeltici işlemin esasa etkili olmadığı bu bağlamda anılan kısma ilişkin usul ekonomisi bakımından da iptal kararının iptal edilmesine gerek bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca başvuru sahibinin özetle, iptal kararından önce şikâyete konu kısmın yaklaşık maliyetinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiği ve yaklaşık maliyete dâhil edilmesi gereken hususlar olduğu iddiasına ilişkin olarak; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde, ihale komisyonlarının ihalenin birinci oturumunda gerçekleştireceği iş ve işlemler hüküm altına alınmış ve bunların arasında istekliler ile teklif fiyatlarının ve yaklaşık maliyet tutarının açıklanması da sayılmıştır. Anılan Kanun’un “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesi ve İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca, idarenin işlem ve eylemlerine karşı yapılacak başvurularda idareye şikâyet başvurusu süresinin şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren başlayacağı, aynı Yönetmelik’in 15’inci maddesinde, Kuruma yapılan başvuruların, öncelikle 16’ncı madde çerçevesinde inceleneceği, 16’ncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde, başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığının inceleneceği, 17’nci maddenin birinci fıkrasında ise, 16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verileceği hükümlerine yer verilmiştir. Yukarıda zikredilen mevzuat hükümleri uyarınca ihalenin ilk oturumunda isteklilerce teklif edilen tutarlar ile yaklaşık maliyet açıklanmakta, dolayısıyla yaklaşık maliyet tutarı ihale tarihinde öğrenilmektedir. Bu çerçevede isteklilerce yaklaşık maliyete yönelik hususların farkına varılmış olması gereken tarihin yaklaşık maliyetin açıklandığı ilk oturum olan ihale tarihi olduğu açıktır. Bu itibarla, başvuru sahibinin yaklaşık maliyeti öğrendiği tarihin ihale tarihi (01.03.2022) olduğu, dolayısıyla şikâyete konu kısmın yaklaşık maliyetine yönelik iddiasını bu tarihi izleyen günden itibaren on gün içinde idareye şikâyet başvurusunda ileri sürülmesi gerekirken bu süre geçtikten sonra 25.03.2022 tarihinde yapılan şikâyet başvurusunda yer verildiği anlaşıldığından, başvuru sahibinin anılan iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Öte yandan, ihalenin itirazen şikâyete konu 11’inci kısmının yaklaşık maliyeti dikkate alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 13.819,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden 41.482,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla ödendiği tespit edilen 27.663,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, 1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine, 2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,
Oybirliği ile karar verildi.
| 
