Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Yüklenicinin Genel Sorumlulukları” başlıklı 6’ncı maddesinde “Yüklenici, işleri gereken özen ve ihtimamı göstererek planlayacak, projelendirecek (sözleşmede öngörüldüğü şekilde), yürütecek, tamamlayacak ve işlerde olabilecek kusurları sözleşme hükümlerine uygun olarak giderecektir.
Yüklenici, bu sorumluluklarının yerine getirilmesi için, ister kalıcı, ister geçici nitelikte olsun, gereken bütün denetim, muayene ve testleri yaptıracak ve işçilik, malzeme, tesis, ekipman vb. temin edecektir.
Yüklenici, işin görülmesi sırasında ilgili mevzuatın izin vermediği insan ve çevre sağlığına zarar verici nitelikte malzeme kullanamaz veya yöntem uygulayamaz. İlgili mevzuatın izin verdiği malzeme ve yöntemler ise, öngörülmüş tedbirler alınarak ve usulüne uygun şekilde kullanılabilir. Bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde yüklenici, idarenin ve üçüncü şahısların tüm zararlarını karşılamak zorundadır.
Yüklenici, bu Genel Şartnamede öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl ederek idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumludur.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Kontrol teşkilatı ve yetkileri” başlıklı 26’ncı maddesinin üçüncü fıkrasında “Yüklenici kullanacağı her türlü malzemeyi kontrol teşkilatına gösterip iş için elverişli olduğunu kabul ettirmeden iş yerinde kullanamaz. Malzemenin şartnamelere uygun olup olmadığını inceleyip gözden geçirmek için kontrol teşkilatı istediği şekilde deneyler yapabilir ve ister işyerinde, ister özel veya resmi laboratuvarlarda olsun, bu deneylerin giderleri sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa yüklenici tarafından karşılanır. Yüklenici, deneylerin işyerinde yapılmasını isterse bunun için gerekli araç ve teçhizatı kendisi sağlamak zorundadır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İşe ait Teknik Şartname’nin “Yemek Hizmeti” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1. Çalışma Şartları ve Yapılacak İşler:
…
Yüklenici menüdeki tüm yiyeceklerden yeteri kadar numuneyi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının “Resmi Numune Alma Prosedüründe” belirtilen süre kadar saklayacaktır. Bunun için ayrılan yemek, yenen yemek sayısına dahil edilmeyecektir ve bu numuneler gerektiğinde inceleme için idareye verilecektir.
…” düzenlemesi,
Anılan Teknik Şartname’nin “Yemek Hizmeti” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.5. Yemek Hizmeti ile İlgili Diğer Hususlar;
…
Pişirilen yemeklerden alınan numuneler steril kaplarda ağzı kapalı olarak soğuk hava deposunda yada buzdolabında Yüklenici 72 saat bekletecektir. Bu numuneler, gıda zehirlenmesi veya diğer durumlarda Hıfzıssıhha Enstitüsünde kontrol ettirilecektir. Servis yapılan yemeklerle ilgili olarak meydana gelebilecek gıda zehirlenmesi nedeniyle yapılacak her türlü masraf (tahlil ve tetkik giderleri ile hukuki alanda yapılacak avukat ve her türlü mahkeme giderleri ile hastane ve reçete bedelleri) yüklenicinin istihkakından kesilir.) Yükleniciye ait olduğu gibi gıda zehirlenmesine sebep olan o günkü yemeğin (menü) bedeli ödenmez. Konuyla ilgili olarak üçüncü şahıslarla (gıdadan zehirlenen veya olumsuz etkilenen kişilerle) ilgili olarak hukuki ve inzibati konularda İdare sorumlu değildir. Her türlü hukuki sorumluluk yükleniciye aittir.
…” düzenlemesi,
Anılan Teknik Şartname’nin “Kullanılacak Ürünlerin Evsafı ve Gramajları
” başlıklı A maddesinde “Kırmızı Et;
…
İdarece uygun gördüğü an ve sıklıkta ürünlerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı akredite olmuş İl Kontrol laboratuvarında tüm tahlillerin yapılmasını isteyecektir. Bununla ilgili tüm analiz ve taşıma masraflar yükleniciye ait olacaktır. Bu şartlara ve yürürlükte olan mevzuata ( kanun, yönetmelik, kodeks vb. ) ürün uygun bulunmadığı takdirde ürün iade edilir ve idare kaybettiği maddi ve manevi zararın bütününü yüklenici firmadan alır.
Kanatlı Eti;
…
İdarece uygun gördüğü an ve sıklıkta ürünlerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı akredite olmuş İl Kontrol laboratuvarında tüm tahlillerin yapılmasını isteyecektir. Bununla ilgili tüm analiz ve taşıma masraflar yükleniciye ait olacaktır. Burada belirtilmeyen hususlarda ve yürürlükte olan mevzuatın (kanun, yönetmelik, kodeks vb.) hükümleri geçerli olacaktır.
…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden yüklenici tarafından kullanılacak gıda malzemelerinin ve hazırlanan yemeklerin uygun olup olmadığının idareler tarafından incelenebileceği, bu kapsamda kontrol teşkilatının deneyler yapabileceği, sözleşmesinde başka bir hüküm yoksa bu deney giderlerinin yüklenici tarafından karşılanacağı anlaşılmaktadır.
İdare tarafından hazırlanan Teknik Şartname’de yer alan düzenlemeler kapsamında yüklenicinin gıda zehirlenmelerine karşı tedbirleri almakla yükümlü olduğu, pişen yemeklerin tümünden yeteri kadar numune alınacağı, bu numunelerin gerektiğinde incelenmek için idareye verileceği, herhangi bir zehirlenme şüphesi ya da başka bir durumun ortaya çıkması halinde bu numunelerin Hıfzıssıhha Enstitüsü’nde kontrol ettirileceği, yemeklerle ilgili olarak meydana gelebilecek gıda zehirlenmesi nedeniyle yapılacak her türlü masrafın (tahlil ve tetkik giderleri benzeri) yükleniciye ait olduğu ayrıca kırmızı et ve kanatlı etinin idarece uygun görülen an ve sıklıkta tahliller yaptırabileceği ve bununla ilgili masrafların yükleniciye ait olduğu anlaşılmaktadır.
Teknik Şartname’de yer alan düzenlemelerde yemeklerden alınan numunelerin analizinin yürürlükte bulunan Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanunun esasları dâhilinde yapılmasını isteyebileceğinin belirtilip hangi analizlerin yapılacağını analiz adı veya kodu ile ayrıntılı şekilde belirtmese de, isteklilerin piyasada ihale konusu alanda faaliyet gösteren basiretli bir tacirden beklendiği şekilde iş kapsamında hangi analizlere gerek duyulabileceği hakkında bilgi sahibi olmaları gerektiği, tekliflerin hazırlanması aşamasında tereddüt yaratacak bir durumun bulunmadığı, ayrıca idare tarafından hazırlanan Teknik Şartname’de analizlerin idarenin uygun göreceği besin zehirlenmesi, ishal vb. vakalar bulunması durumlarında yapılacağının belirtildiği, anılan giderin ihale konusu işin ve yaklaşık maliyetinin büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda genel giderler arasında ele alınabileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Toplantı No : 2022/031
Gündem No : 45
Karar Tarihi : 08.06.2022
Karar No : 2022/UH.II-705