4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) Alınacak malın teknik kriterleri ve özellikleri, ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamede düzenlenir. Teknik kriterlerin ve özelliklerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve fırsat eşitliğini sağlaması zorunludur.
(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal standart ve dengi uluslararası standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenleme yapılabilir. Ancak ulusal standardın bulunmaması durumunda sadece uluslararası standart esas alınarak düzenleme yapılabilir.
(3) Teknik şartnamede, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmadığı veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmadığı hallerde, “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir…
(6) Teknik şartnamenin hazırlanmasında, ürünlere ilişkin teknik mevzuatın hazırlanması ve uygulanmasına dair mevzuat göz önünde bulundurulmalıdır.
(7) Teknik şartnamede yapılacak düzenlemelerin, ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak öngörülen mesleki ve teknik yeterlik kriterleri ve belgeleriyle uyumlu olması gerekir.
(8)Teknik şartnamedeki düzenlemelerin; ihale komisyonu ile muayene ve kabul komisyonunca yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde tereddüt oluşturmayacak şekilde açık olması gerekir…” hükmü yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi yetki alanlarında vektör kontrolü için biyosidal ilaç alımı işi.
b) Türü: Mal alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi yetki alanlarında vektör kontrolü için 12 kısım biyosidal ilaç alımı işi.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Sağlık İşleri Daire Başkanlığının belirlediği yerlere teslim edilecektir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “ı) İstekliler;
1 ) Biyosidal ürünün, Sağlık Bakanlığı tarafından verilen ‘’Biyosidal Ürün Ruhsatnamesi’’ ihale tarihi itibari ile geçerli olmalı ve yeterlilik bilgileri tablosunda beyan etmelidir.
2) Biyosidal ürünün Sağlık Bakanlığı’nca onaylı Türkçe etiket örneğini yeterlilik bilgileri tablosunda beyan etmelidir.
3) Teklif edilen ilaçlar için ilgili kısımlarda istenilen özelliklerdeki Toksikolojik ve Ekotoksikolojik yayınlarını yeterlilik bilgileri tablosunda beyan etmelidir.
4) İstekliye; üretici veya ithal eden firma tarafından verilmiş ihale yılına ait ‘’satış yetki belgesi’’ni yeterlilik bilgileri tablosunda beyan etmelidir.
5) Yukarıda belirtilen Türkçe olmayan evrakların okunaklı noter tasdikli tercüme yapılmış suretlerini yeterlilik bilgileri tablosunda beyan etmelidir…” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “2.Kısım: 7.500 Hektar Alan İçin Kullanılacak Olan Sivrisinek Larvasiti” başlıklı kısmında “…1) Kullanılacak Biyosıdal ürün Spinosad SC, tablet veya Granül formülasyonunda olmalıdır…5) Sivrisinek larvasit grubunda satın alınacak Biyosidal ilaçlar ; Uygulama esnasında veya sonrasında oluşabilecek muhtemel çevresel risklerin yönetimi ve önlenebilmesi için Biyosidal ürün veya içeriğindeki ana aktif madde için yapılmış olan Toksikolojik ve ekotoksikolojik çalışmalarının bilimsel otoriteler tarafından kabul edilmiş olması gereklidir ve bu amaçla İlaç veya ilaç içeriğindeki ana aktif maddenin WHO/WHOPES veya FAO veya EPA veya Biocides 98/8 EC Directive uluslararası otoritelerinin en az biri tarafından onay almış olmalı ve üretici firmanın yaptırmış olduğu Toksikolojik veya ekotoksikolojik çalışmanın özeti aslı veya noter onaylı olarak ihale aşamasında sunulmak zorundadır…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “7.KISIM: 350 Hektar Alan İçin Kullanılacak Olan Karasinek Ergin Rezidüel (Kalıcı) İlaçlar” başlıklı kısmında “…2) Kullanılacak Biyosidal ürün Dinotefuran en az % 10 SC veya Clothianidin en az % 2,3 SC olmalıdır…5) Karasinek ergin grubunda satın alınacak Biyosidal ilaçlar; Uygulama esnasında veya sonrasında oluşabilecek muhtemel çevresel risklerin yönetimi ve önlenebilmesi için Biyosidal ürün veya içeriğindeki ana aktif madde için yapılmış olan Toksikolojik ve ekotoksikolojik çalışmalarının bilimsel otoriteler tarafindan kabul edilmiş olması gereklidir ve bu amaçla İlaç veya ilaç içeriğindeki ana aktif maddenin WHO/WHOPES veya FAO veya EP A veya Biocides 98/8 EC Directive uluslararası otoritelerinin en az biri tarafından onay almış olmalı ve üretici firmanın yaptırmış olduğu Toksikolojik veya ekotoksikolojik çalışmanın özeti aslı veya noter onaylı olarak, ihale aşamasında sunulmak zorundadır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyet başvurusunda belirtilen tek markayı işaret ettiği iddia edilen Teknik Şartname maddeleri üzerinde inceleme yapıldığında söz konusu hususun değerlendirilmesi amacıyla teknik görüş alınması gerektiği değerlendirilmiştir.
Kurum tarafından 25.04.2022 tarihli ve 7615 sayılı yazı ile “1) Teknik Şartname’nin “2.Kısım: 7.500 Hektar Alan İçin Kullanılacak Olan Sivrisinek Larvasiti” başlıklı kısmında “…1) Kullanılacak Biyosıdal ürün Spinosad SC, tablet veya Granül formülasyonunda olmalıdır…5) Sivrisinek larvasit grubunda satın alınacak Biyosidal ilaçlar; Uygulama esnasında veya sonrasında oluşabilecek muhtemel çevresel risklerin yönetimi ve önlenebilmesi için Biyosidal ürün veya içeriğindeki ana aktif madde için yapılmış olan Toksikolojik ve ekotoksikolojik çalışmalarının bilimsel otoriteler tarafından kabul edilmiş olması gereklidir ve bu amaçla İlaç veya ilaç içeriğindeki ana aktif maddenin WHO/WHOPES veya FAO veya EPA veya Biocides 98/8 EC Directive uluslararası otoritelerinin en az biri tarafından onay almış olmalı ve üretici firmanın yaptırmış olduğu Toksikolojik veya ekotoksikolojik çalışmanın özeti aslı veya noter onaylı olarak ihale aşamasında sunulmak zorundadır…” yapılan söz konusu düzenlemelerde yer alan özelliklerin sadece Dow-Agrosience firması tarafından ithal edilen Mozkil 12 SC ticari isimli ürünü işaret edip etmediği,
2) Anılan Şartname’nin “7.KISIM: 350 Hektar Alan İçin Kullanılacak Olan Karasinek Ergin Rezidüel (Kalıcı) İlaçlar” başlıklı kısmında “…2) Kullanılacak Biyosidal ürün Dinotefuran en az % 10 SC veya Clothianidin en az % 2,3 SC olmalıdır…5) Karasinek ergin grubunda satın alınacak Biyosidal ilaçlar ;Uygulama esnasında veya sonrasında oluşabilecek muhtemel çevresel risklerin yönetimi ve önlenebilmesi için Biyosidal ürün veya içeriğindeki ana aktif madde için yapılmış olan Toksikolojik ve ekotoksikolojik çalışmalarının bilimsel otoriteler tarafindan kabul edilmiş olması gereklidir ve bu amaçla İlaç veya ilaç içeriğindeki ana aktif maddenin WHO/WHOPES veya FAO veya EP A veya Biocides 98/8 EC Directive uluslararası otoritelerinin en az biri tarafından onay almış olmalı ve üretici firmanın yaptırmış olduğu Toksikolojik veya ekotoksikolojik çalışmanın özeti aslı veya noter onaylı olarak ihale aşamasında sunulmak zorundadır…” yapılan söz konusu düzenlemelerde yer alan özelliklerin sadece Entosav firması adına ruhsatlı Dinotefuran %10 SC içerikli Guanidin 10 SC ürününü işaret edip etmediği…” ifadelerine yer verilerek başvuru sahibinin iddiasında belirtilen hususlar açısından akademik bir kuruluştan teknik görüş talebinde bulunulmuştur.
Söz konusu yazıya istinaden akademik kuruluşun 13.05.2022 tarihli ve 242671 sayılı yazı ekinde gönderilen 28.04.2022 tarihli ve 237173 sayılı teknik görüş değerlendirme raporunda; “Kamu ihale kurumuna şikayet başvuru dilekçesinde şikayet nedeni olarak gösterilen 1. Maddede de (sayfa
1 ) belirtildiği gibi “kullanılacak biosidal ürün Spinosad etken maddeli ve süspansiyon konsantre, tablet veya granül formülasyonunda olması gerekliliği” belirtilmektedir. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından ruhsat verilen spinosad etken maddeli ürünler incelendiğinde, Bakanlığın spinosad etken maddeli ve farklı formülasyonlara sahip (EC, DT, Granül) 6 formülasyona ruhsat verdiği görülmektedir. Şikayet konusu olan Moskil de SC formülasyonu şeklinde bulunmaktadır. Dolayısıyla bu maddeye göre ihale Moskil SC’yi işaret etmemektedir. Şikayet konusu 1. maddenin içinde 5. madde (sayfa
1 ) olarak yer alan bilgi ve belgeler Sağlık Bakanlığından ruhsat alınması için ve halk sağlığının korunması için gerekli olan koşullardır. Sağlık Bakanlığı’nda ruhsat aşamasında belirtilen bilgi ve belgelerin yer alması nedeniyle, ihalelerde ruhsat aşamasında Sağlık Bakanlığına sunulan bu ve benzeri bilgilerin istenmesine gerek duyulmamalıdır. Firmanın bu belgelerin sunulmasına gerek olmayışına yönelik şikayeti haklı görülmekle birlikte bu şikayet maddesi de direk olarak Moskil SC’yi işaret etmemektedir.
Yine şikayet konusu 1. maddenin içinde (sayfa
2 ) “hektar maliyetinin dikkate alınması” hususuna da itiraz edildiği görülmektedir. Bir kamu kuruluşunun maliyet hesabını yapması da ihalenin Moskil SC’yi işaret ettiği şeklinde değerlendirilmemelidir.
Şikayet konusu bir diğer maddede (sayfa
5 ) “kullanılacak biyosidal ürün dinotefuran veya clothianidin” olması gerekliliği bildirilmiştir. Bu maddeye göre de ürün direk olarak dinotefuran etken maddeli Guanidin 10 SC’yi işaret etmemektedir.
Yine şikayet konusu 1. maddenin içinde (sayfa 6) yer alan ve şartnameye göre sunulması gereken bilgi ve belgeler zaten Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsat alınması ve halk sağlığının korunması için gerekli olan koşullardır. Sağlık Bakanlığı’nda ruhsat aşamasında belirtilen bilgi ve belgelerin yer alması nedeniyle, ihalelerde ruhsat aşamasında Sağlık Bakanlığına sunulan bu ve benzeri bilgilerin istenmesine gerek duyulmamalıdır. Firmanın bu belgelerin sunulmasına gerek olmayışına yönelik şikayeti haklı görülmekle birlikte bu şikayet maddesi de direk olarak Guanidin 10 SC’yi işaret etmemektedir.” açıklamalarına yer verilmiştir.
İdarece şikayete verilen cevapta, Teknik Şartnamede yer verilen iddia konusu düzenlemeyi yapma gerekçelerinin; saha uygulamalarında etkili olan birden fazla aktif madde ve formülasyon yazılarak hektar maliyeti en ucuz ürünün alınmasının hedeflendiği, bölgenin iklim şartlarında birçok ürünün etkisiz olduğu ve bu hususun salgın hastalıklarla mücadelede etkinliği ortadan kaldırması ile birlikte yakıt, araç, işçilik gibi bir çok maddi kayıp ve zaman israfına neden olacağı, vektör ve hastalık taşıyan etmenlerle etkili bir mücadelenin yapılabilmesi adına etkinliği ispatlanmış biyosidal ürünlerden birden fazla katılımcı ve ürün olacak şekilde düzenleme yapıldığı, biyosidal ürün seçiminin vektör mücadelesinin yürütülebilmesinin temel unsuru olduğu, karasinek mücadelesinde kullanılan biyosidal ürünlerin evcil ve çiftlik hayvanlarının yoğun olarak bulunduğu ahır, ağıl ve mesken çevrelerde uygulandığı, bu itibarla hayvanların yemlerine karışan ürünü yeme risklerinin bulunduğu, bu tür ürünlerin Toksikolojik ve Ekotoksikolojik çalışmalarının normal dozlarda hayvanlar üzerindeki etkileri ile ilgili bilimsel verileri içerdiği, bu hususun bu tür alanlarda oluşabilecek olumsuz durumları ortadan kaldırmak adına Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çalışmalarının neden referans alınması gerektiğini açıkladığı, temel amacın insan ve hayvan sağlığını en az etkileyecek kaliteli ürünlerin rekabet ortamını sağlayarak alınması olduğu şeklinde açıkça belirtilmiştir.
Yapılan tespitler neticesinde, başvuru sahibi tarafından iddia konusu edilen Teknik Şartname’nin “2.Kısım: 7.500 Hektar Alan İçin Kullanılacak Olan Sivrisinek Larvasiti” başlıklı kısmının 1 ve 5’inci maddesi ile “7.KISIM: 350 Hektar Alan İçin Kullanılacak Olan Karasinek Ergin Rezidüel (Kalıcı) İlaçlar” başlıklı kısmının 2 ve 5’inci maddelerine yönelik teknik görüş değerlendirme raporunda söz konusu düzenlemelerin idarenin ihtiyacı doğrultusunda düzenlendiği ve tek bir marka ürünü işaret etmediği, diğer taraftan teknik görüş değerlendirme raporunda; başvuruya konu belgeye ilişkin ruhsat aşamasında Sağlık Bakanlığına sunulması gereken bilgi ve belgelerin ihale aşamasında istenmesine gerek duyulmaması yönünde görüş belirtilmekle birlikte idarenin 4734 sayılı Kanun çerçevesinde verilen yetki doğrultusunda yeterlik kriteri kapsamında söz konusu belgeyi istemesi yönünde takdir yetkisini kullandığı ve ruhsat alınması için sunulması gereken belgelerin isteklilerin ihaleye katılımını engellemediği anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
| ||||||||||